این مساله به خصوص درباره سریال "پرده نشین" که این شب ها از شبکه یک سیما پخش می شود صدق می کند. گویا قرار بوده که پخش این سریال همزمان با آغاز ماه محرم باشد اما به دلایلی با اندکی تاخیر به روی آنتن رسانه ملی رفته است.
داستان این سریال درباره زنی به نام "هدی" با بازی ویشکا آسایش است که پس از سال ها برای دریافت ارثیه پدری به ایران میآید، اما برایش اتفاقات غیرقابل پیشبینی ای رخ میدهد.
در این سریال به روحانیون و حضور آنها در محلهها و در کنار مردم توجه ویژه ای شده با این نگاه و رویکرد نسبتاً جدید که روحانیون علاوه بر وعظ و خطابه ، استخاره گرفتن و خطبه عقد خواندن که در بسیاری از آثار به کلیشه ای رایج تبدیل شده، میتوانند به طور عینی و عملی در حل مشکلات مردم به آنها کمککنند.
به تعبیر یکی از رسانه ها، در این سریال به سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی توجه شده ؛ سبکی که در گذشته پررنگ تر بوده و اکنون هم در برخی شهرستانها رایج است، اما مردم در شهرهای بزرگ به دلیل سرعت فناوری از آن فاصله گرفتهاند.
گرچه این سریال را علی القاعده نمی توان در دسته سریال های عامه پسند – از نوع کمدی و یا ملودرام به معنای غلیظ آن _ قرار داد، اما بازخورد آن در همین چند قسمت بین مردم جالب و فراگیر بوده است.
تیتراژ آرامش بخش سریال که با موسیقی آرام و هدفدار و به تصویر کشیدن زوایای یک منزل قدیمی با معماری ایرانی و اسلامی همراه شده ، نشان دهنده نگاه متمایز سازندگان است، ضمن آن که تنوع بازیگران از چهره های تئاتری و تلویزیونی گرفته تا ستارگان سینمایی نشان می دهد که بهروز شعیبی – همان سید رضای فیلم طلا و مس – به عنوان کارگردان برای خلق یک اثر متفاوت و خلاق، توجه و التفات لازم را در کارش داشته است.
در این میان ، بازی "فرهادآییش" در نقش حاج آقا شهیدی و نیز "هومن برق نورد" در نقش حاج آقا مهدوی هر چند که شاید به زیبایی و پختگی بازی اکبر عبدی در فیلم سینمایی "رسوایی "نبوده باشد، اما هر دو این بازیگران در خلق شخصیت ها و به خصوص اصل باورپذیری برای مخاطب ، به درستی به وظیفه هنرپیشگی خود عمل کرده اند.
دیالوگ های بازیگران جوان سریال در همان قسمت اول در مهیا کردن مراسم ختم در منزل و در چند قسمت بعد، به تصویر کشیدن مراسم عمامه گذاری طلاب جوان در سالروز میلاد امام رضا(ع) در مدرسه علمیه محل، بسیار واقعی و تاثیرگذار از آب درآمده است.
آن چه درباره پرده نشین قابل ذکر است این که تغییر نوع رویکرد و پرداخت هنری و محتوایی به سریالی که قرار است به نقش روحانیون در اجتماع و مناسبات صنفی میان آن ها بپردازد ، در این سریال نمود عینی داشته که خود حاکی از نگاه نوین و متفاوت سازنده اثر است.
همچنین در کنار توجه به کارکردها و اثرگذاری های روحانیت در زندگی اجتماعی به برخی از چالش ها و مشکلات فردی و خانوادگی در این سریال توجه شده که باید دید در ادامه روند داستان تعلیق های هنری و گره گشایی ها چگونه رخ خواهد داد و آیا مخاطب را مجاب به پیگیری ماجرا و نشستن روبروی جعبه جادویی تلویزیون می کند یا خیر؟!
با این حال می توان مدعی شد که انسجام بخشی به خانواده ایرانی با ارایه نسخه سبک زندگی دینی یکی از اهداف مهم سازندگان اثر و به تبع آن حامیان و ناظران رسانه ملی بوده است، هر چند که ارایه محتوا و مضمون مناسب باید با جذابیت های هنری و بصری لازم همراه باشد.
نقدی که شاید در این رابطه می توان به سریال وارد کرد، ریتم نسبتاً کند در برخی قسمت ها و نیز عدم هماهنگی در ایفای نقش برخی بازیگران است به نوعی که گاهاً احساس می شود سطح عملکردی بازیگران با هم تفاوت های قابل ملاحظه ای دارد که از نگاه مخاطب حساس تلویزیون پوشیده نمی ماند.
البته آن گونه که حجت الاسلام توکلیان ، مدیر گروه معارف اسلامی شبکه یک سیما نیز بیان داشته، یکی از نقاط حُسن این سریال، بهره گیری عوامل سازنده از مشاوره روحانیون به ویژه در چگونگی به نمایش گذاشتن سلوک فردی ، اجتماعی روحانیت و معاشرت آن ها با توده های مردم است.
در این باره می توان اذعان داشت که تا حد زیادی سعی شده نقش روحانی اغراق آمیز و یا سخیف به نمایش گذاشته نشود به گونه ای که انصافاً حتی در ادای کلمات و اصطلاحات دینی هم دقت عمل و وسواس خاصی را شاهد هستیم.
به هر صورت نقش پدرگونه روحانیت در این سریال می تواند نقطه عطفی برای سریال ها و فیلم های تلویزیونی و سینمایی آینده باشد تا با واقع نگری به نمایش چهره روحانیت در اجتماع بپردازد و ضمن رهایی از کلیشه های نامناسب، به این طیف بسیار مهم جامعه ادای دینی رسانه ای و هنری کرده باشد.
سید محمد مهدی موسوی